[三字经]全文

管季超0712

       三字经全文 sān zì jīng quán wén

rén zhī chū  xìng běn shàn  xìng xiàng jìn  xí xiàng yuǎn  
人之初                性本善             性相近               习相远

gǒu bú jiāo  xìng nǎi qiān  jiāo zhī dào  guì yǐ zhuān  
苟不教        性乃迁       教之道            贵以专

xī mèng mǔ  zé lín chù  zǐ bú xué  duàn jī zhù  
昔孟母       择邻处          子不学    断机杼

dòu yàn shān  yǒu yì fāng  jiāo wǔ zǐ  míng jù yáng  
窦燕山          有义方         教五子        名俱扬

yǎng bú jiāo  fù zhī guò  jiāo bú yán  shī zhī duò
养不教       父之过        教不严           师之惰

zǐ bú xué  fēi suǒ yí  yòu bú xué  lǎo hé wéi
子不学         非所宜         幼不学        老何为

yù bú zhuó  bú chéng qì  rén bú xué  bú zhī yì
玉不琢         不成器       人不学        不知义

wéi rén zǐ  fāng shǎo shí  qīn shī yǒu  xí lǐ yí
为人子        方少时        亲师友       习礼仪

xiāng jiǔ líng  néng wēn xí  xiào yú qīn  suǒ dāng zhí
   香九龄          能温席            孝於亲           所当执

róng sì suì  néng ràng lí  dì yú zhǎng  yí xiān zhī
融四岁        能让梨         弟於长        宜先知

shǒu xiào dì  cì jiàn wén  zhī mǒu shù  shí mǒu wén
首孝弟              次见闻         知某数        识某文

yī ér shí  shí ér bǎi  bǎi ér qiān  qiān ér wàn
一而十            十而百        百而千       千而万

sān cái zhě  tiān dì rén  sān guāng zhě  rì yuè xīng
三才者        天地人       三光者          日月星

sān gāng zhě  jun1 chén yì  fù zǐ qīn  fū fù shùn
三纲者        君臣义       父子亲           夫妇顺

yuē chūn xià  yuē qiū dōng  cǐ sì shí  yùn bú qióng
曰春夏        曰秋冬        此四时              运不穷

yuē nán běi  yuē xī dōng  cǐ sì fāng  yīng hū zhōng
曰南北         曰西东        此四方         应乎中

yuē huǒ shuǐ  mù jīn tǔ  cǐ wǔ háng  běn hū shù
曰火水     木金土       此五行        本乎数

yuē rén yì  lǐ zhì xìn  cǐ wǔ cháng  bú róng wěn
曰仁义         礼智信         此五常        不容紊

dào liáng shū  mài shǔ jì  cǐ liù gǔ  rén suǒ shí
稻粱菽       麦黍稷       此六谷        人所食

mǎ niú yáng  jī quǎn shǐ  cǐ liù chù  rén suǒ sì
马牛羊     鸡犬豕       此六畜        人所饲

yuē xǐ nù  yuē āi jù  ài è yù  qī qíng jù
曰喜怒         曰哀惧        爱恶欲     七情具

páo tǔ gé  mù shí jīn  yǔ sī zhú  nǎi bā yīn
匏土革      木石金        与丝竹    乃八音

gāo céng zǔ  fù ér shēn  shēn ér zǐ  zǐ ér sūn
高曾祖        父而身    身而子      子而孙

zì zǐ sūn  zhì xuán céng  nǎi jiǔ zú  rén zhī lún
自子孙       至玄曾        乃九族        人之伦

fù zǐ ēn  fū fù cóng  xiōng zé yǒu  dì zé gōng
父子恩      夫妇从    兄则友       弟则恭

zhǎng yòu xù  yǒu yǔ péng  jun1 zé jìng  chén zé zhōng
长幼序          友与朋             君则敬          臣则忠

cǐ shí yì  rén suǒ tóng  fán xùn méng  xū jiǎng jiū
此十义      人所同            凡训蒙         须讲究

xiáng xùn gǔ  míng jù dú  wéi xué zhě  bì yǒu chū
详训诂       名句读        为学者          必有初

xiǎo xué zhōng  zhì sì shū  lùn yǔ zhě  èr shí piān
小学终        至四书         论语者         二十篇

qún dì zǐ  jì shàn yán  mèng zǐ zhě  qī piān zhǐ  
群弟子        记善言          孟子者        七篇止

jiǎng dào dé  shuō rén yì  zuò zhōng yōng  zǐ sī bǐ
讲道德        说仁义        作中庸        子思笔

zhōng bú piān  yōng bú yì  zuò dà xué  nǎi céng zǐ  
中不偏        庸不易        作大学        乃曾子

zì xiū qí  zhì píng zhì  xiào jīng tōng  sì shū shú
自修齐       至平治       孝经通          四书熟

rú liù jīng  shǐ kě dú  shī shū yì  lǐ chūn qiū  
如六经       始可读       诗书易        礼春秋

hào liù jīng  dāng jiǎng qiú  yǒu lián shān  yǒu guī cáng  
号六经        当讲求       有连山            有归藏

yǒu zhōu yì  sān yì xiáng  yǒu diǎn mó  yǒu xùn gào  
有周易           三易详        有典谟            有训诰

yǒu shì mìng  shū zhī ào  wǒ zhōu gōng  zuò zhōu lǐ  
有誓命        书之奥          我周公           作周礼

Zhu liù guān  cún zhì tǐ  dà xiǎo dài  zhù lǐ jì  
著六官        存治体        大小戴        注礼记

shù shèng yán  lǐ lè bèi  yuē guó fēng  yuē yǎ sòng  
述圣言         礼乐备         曰国风            曰雅颂

hào sì shī  dāng fěng yǒng  shī jì wáng  chūn qiū zuò  
号四诗        当讽咏        诗既亡       春秋作

yù bāo biǎn  bié shàn è  sān chuán zhě  yǒu gōng yáng  
寓褒贬 别善恶 三传者 有公羊
yǒu zuǒ shì  yǒu gòu liáng  jīng jì míng  fāng dú zǐ  
有左氏      有彀梁     经既明        方读子

cuō qí yào  jì qí shì  wǔ zǐ zhě  yǒu xún yáng
撮其要      记其事        五子者      有荀杨

wén zhōng zǐ  jí lǎo zhuāng  jīng zǐ tōng  dú zhū shǐ  
文中子              及老庄           经子通        读诸史

kǎo shì xì  zhī zhōng shǐ  zì xī nóng  zhì huáng dì  
考世系          知终始          自羲农          至黄帝

hào sān huáng  jū shàng shì  táng yǒu yú  hào èr dì  
号三皇       居上世                  唐有虞          号二帝

xiàng yī xùn  chēng shèng shì  xià yǒu yǔ  shāng yǒu tāng  
相揖逊             称盛世         夏有禹         商有汤

zhōu wén wǔ  chēng sān wáng  xià chuán zǐ  jiā tiān xià  
周文武         称三王         夏传子          家天下

sì bǎi zǎi  qiān xià shè  tāng fá xià  guó hào shāng  
四百载        迁夏社        汤伐夏         国号商

liù bǎi zǎi  zhì zhòu wáng  zhōu wǔ wáng  shǐ zhū zhòu  
六百载             至纣亡       周武王          始诛纣

bā bǎi zǎi  zuì zhǎng jiǔ  zhōu zhé dōng  wáng gāng duò
八百载         最长久        周辙东         王纲堕

chěng gàn gē  shàng yóu shuō  shǐ chūn qiū  zhōng zhàn guó  
逞干戈             尚游说         始春秋         终战国

wǔ bà qiáng  qī xióng chū  yíng qín shì  shǐ jiān bìng  
五霸强           七雄出          嬴秦氏        始兼并

chuán èr shì  chǔ hàn zhēng  gāo zǔ xìng  hàn yè jiàn  
传二世             楚汉争           高祖兴          汉业建

zhì xiào píng  wáng mǎng cuàn  guāng wǔ xìng  wéi dōng hàn  
至孝平          王莽篡          光武兴                为东汉

sì bǎi nián  zhōng yú xiàn  wèi shǔ wú  zhēng hàn dǐng  
四百年         终於献           魏蜀吴             争汉鼎

hào sān guó  qì liǎng jìn  sòng qí jì  liáng chén chéng  
号三国               迄两晋        宋齐继      梁陈承

wéi nán cháo  dōu jīn líng  běi yuán wèi  fèn dōng xī  
为南朝         都金陵          北元魏           分东西

yǔ wén zhōu  xìng gāo qí  dài zhì suí  yī tǔ yǔ  
宇文周        兴高齐        迨至隋        一土宇

bú zài chuán  shī tǒng xù  táng gāo zǔ  qǐ yì shī  
不再传       失统绪        唐高祖        起义师

chú suí luàn  chuàng guó jī  èr shí chuán  sān bǎi zǎi  
除隋乱        创国基         二十传         三百载

liáng miè zhī  guó nǎi gǎi  liáng táng jìn   jí hàn zhōu  
梁灭之          国乃改          梁唐晋           及汉周

chēng wǔ dài   jiē yǒu yóu  yán sòng xìng  shòu zhōu chán  
称五代           皆有由         炎宋兴            受周禅

shí bā chuán  nán běi hún  liáo yǔ jīn  jiē chēng dì  
十八传        南北混        辽与金         皆称帝

tài zǔ xìng  guó dà míng  hào hóng wǔ  dōu jīn líng
太祖兴        国大明        号洪武         都金陵

dài chéng zǔ  qiān yàn jīng  shí liù shì  zhì chóng zhēn   
迨成祖         迁燕京           十六世             至崇祯  

yān luàn hòu  kòu nèi hòng  chuǎng nì biàn  shén qì zhōng     
阉乱后        寇内讧         闯逆变           神器终  

qīng shùn zhì  jù shén jīng  zhì shí chuán  xuān tǒng xùn
清顺治          据神京          至十传           宣统逊  

jǔ zǒng tǒng  gòng hé chéng  fù hàn tǔ  mín guó xìng   
举总统         共和成         复汉土         民国兴   

niàn èr shǐ  quán zài zī  zǎi zhì luàn  zhī xìng shuāi
廿二史         全在兹         载治乱             知兴衰

shí qī shǐ  quán zài zī  zǎi zhì luàn  zhī xìng shuāi
十七史         全在兹        载治乱          知兴衰

dú shǐ shū  kǎo shí lù  tōng gǔ jīn  ruò qīn mù
读史书        考实录        通古今           若亲目

kǒu ér sòng  xīn ér wéi  cháo yú sī  xī yú sī  
口而诵     心而惟     朝於斯  夕於斯

xī zhòng ní  shī xiàng tuó  gǔ shèng xián  shàng qín xué  
昔仲尼                 师项橐            古圣贤          尚勤学

zhào zhōng lìng  dú lǔ lùn  bǐ jì shì  xué qiě qín  
赵中令           读鲁论        彼既仕       学且勤

pī pú biān  xuē zhú jiǎn  bǐ wú shū  qiě zhī miǎn  
披蒲编          削竹简         彼无书         且知勉

tóu xuán liáng  zhuī cì gǔ  bǐ bú jiāo  zì qín kǔ  
头悬梁          锥刺股         彼不教      自勤苦

rú náng yíng  rú yìng xuě  jiā suī pín  xué bú chuò  
如囊萤        如映雪        家虽贫            学不辍

rú fù xīn  rú guà jiǎo  shēn suī láo  yóu kǔ zhuó
如负薪          如挂角          身虽劳         犹苦卓

sū lǎo quán  èr shí qī  shǐ fā fèn  dú shū jí
苏老泉       二十七      始发愤         读书籍

bǐ jì lǎo  yóu huǐ chí  ěr xiǎo shēng  yí zǎo sī  
彼既老     犹悔迟         尔小生      宜早思

ruò liáng hào  bā shí èr  duì dà tíng  kuí duō shì
若梁灏       八十二       对大廷         魁多士

bǐ jì chéng  zhòng chēng yì  ěr xiǎo shēng  yí lì zhì  
彼既成         众称异           尔小生          宜立志

yíng bā suì  néng yǒng shī  mì qī suì  néng fù qí  
莹八岁         能咏诗           泌七岁            能赋棋

bǐ yǐng wù  rén chēng qí  ěr yòu xué  dāng xiào zhī  
彼颖悟          人称奇         尔幼学          当效之

cài wén jī  néng biàn qín  xiè dào yùn  néng yǒng yín
蔡文姬         能辨琴       谢道韫           能咏吟

bǐ nǚ zǐ  qiě cōng mǐn  ěr nán zǐ  dāng zì jǐng  
彼女子        且聪敏        尔男子          当自警

táng liú yàn  fāng qī suì  jǔ shén tóng  zuò zhèng zì  
唐刘晏       方七岁        举神童            作正字

bǐ suī yòu  shēn jǐ shì  ěr yòu xué  miǎn ér zhì  
彼虽幼          身己仕        尔幼学      勉而致

yǒu wéi zhě  yì ruò shì   quǎn shǒu yè  jī sī chén  
有为者         亦若是       犬守夜             鸡司晨

gǒu bú xué  hé wéi rén   cán tǔ sī  fēng niàng mì  
苟不学    曷为人        蚕吐丝        蜂酿蜜

rén bú xué  bú rú wù   yòu ér xué  zhuàng ér háng  
人不学          不如物         幼而学                   壮而行

shàng zhì jun1  xià zé mín   yáng míng shēng  xiǎn fù mǔ  
上致君             下泽民               扬名声                   显父母

guāng yú qián  yù yú hòu   rén yí zǐ  jīn mǎn yíng  
光於前            裕於后        人遗子              金满嬴

wǒ jiāo zǐ  wéi yī jīng   qín yǒu gōng  xì wú yì  
我教子         惟一经            勤有功          戏无益

jiè zhī zāi                    yí miǎn lì  
戒之哉                         宜勉力